زخم معده و دلایل ابتلا به آن | راه‌های درمان زخم معده
زخم معده یکی از انواع بیماری‌هایی‌ست که افراد زیادی را درگیر خود کرده است. ابتلا به این بیماری به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد. اطلاع این دلایل و عوامل ایجاد آن به شما کمک می‌کند تا از خطر ابتلا به آن در امان بمانید. اما اگر به هر دلیل با این بیماری دست‌به‌گریبان شده‌اید، بهتر است راه‌های درمان آن را شناخته و با ماهیت آن بیشتر آشنا شوید.
زخم معده چیست؟
زخم معده که با عنوان پزشکی «اولسر پپتیک» نیز از آن یاد می شود، یکی از مشکلات رایج برخی از افراد است. این بیماری در حقیقت به دلیل ایجاد زخم در سطح داخلی معده به وجود می‌آید. زخم مورد نظر اغلب در قسمت بالایی روده‌ی کوچک ایجاد می‌شود.
شاید بتوان زخم معده را یکی از دردناک‌ترین بیماری‌ها تلقی کرد و گفت افراد مبتلا به این عارضه سختی زیادی را در دست‌وپنجه نرم کردن با آن متحمل می‌شوند. زخم معده می‌تواند شرایط زندگی فرد را به یک شرایط غیرعادی بدل کند و عدم توجه به آن ممکن است منجر به مشکلات جدی دیگر شود. در ادامه به عواملی که باعث بروز این بیماری می‌شوند می‌پردازیم. اما ابتدا بیایید علائم این بیماری را مورد بررسی قرار دهیم.
علائم زخم معده
زخم معده علائم مختلفی دارد. برخی از این علائم دائمی بوده و برخی دیگر در طول بازه‌هایی از روز یا پس از خوردن برخی مواد غذایی شدت و یا تسکین می‌یابند. البته با مشاهده این علائم نمی‌توان نظر قطعی برای ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری صادر کرد و برای این موضوع نیاز به انجام آزمایش‌های مورد نیاز است.
- احساس درد شدید و سوزش در شکم
- حالت تهوع و استفراغ (معمولی و یا خونی)
- مدفوع سیاه و یا تیره
- عدم وجود شرایط عادی در وضعیت اشتهایی فرد
- مشکلات تنفسی و سختی در نفس کشیدن
- از دست دادن وزن
- کم خونی
- عدم هضم برخی غذاها (به ویژه غذاهای چرب)
البته همان‌طور که گفته شد گاهی ممکن است بخش بسیار بزرگی از این علائم در فردی دیده نشوند اما او به زخم معده مبتلا باشد. به همین دلیل برخی از روش‌ها برای تشخیص زخم معده وجود دارند که عبارتند از:
- مایع باریم (خوردن این مایع سبب شفاف شدن تصاویری می‌شود که از سیستم گوارشی بدن‌تان مشاهده می‌شود و می‌تواند تشخیص را آسان‌تر کند)
- بیوپسی آندوسکپی (نمونه برداری از معده و انجام آزمایش بر روی آن)
- آندوسکوپی (استفاده از یک لوله و وارد کردن آن به معده از طریق دهان برای تشخیص بیماری)
دلایل ابتلا به زخم معده
علت زخم معده را نمی‌توان تنها در یک مورد یا تنها در مبحث تغذیه‌ای خلاصه کرد. بلکه ابتلا به این بیماری می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد. با توجه به نوع زخم معده‌ی مورد نظر می‌توان عوامل مختلفی را در ابتلای فرد به آن دخیل دانست. اما در حالت کلی برخی از عوامل نقشی پررنگ‌تر در ابتلای افراد به زخم معده دارند. این عوامل را در ادامه مشاهده می‌کنید:
- استفاده از برخی داروها: مصرف داروهایی خاص احتمال ابتلا به زخم معده را افزایش می‌دهد. از این میان می‌توان به داروهای درمان آرتروز و همچنین داروهای ضد بارداری اشاره کرد. مسکن‌ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نیز از این دست داروها تلقی می‌شوند.
- سابقه‌ی ابتلای افراد خانواده
- خوردن بیش از حد فست‌فود: ساختار فست‌فودها، نحوه‌ی آماده‌سازی آن‌ها، مواد موجود در این غذاها و عواملی از این دست باعث می‌شوند مصرف بیش از حد آن‌ها یکی از دلایل بروز زخم معده تلقی شود.
- غذاهای پر اسید: مصرف غذاهایی که از اسید بالایی برخوردارند باعث به هم خوردن سیستم هضم معده و میزان تولید اسید و در نهایت آسیب به آستر معده شده و به تدریج فرد را دچار زخم معده خواهد کرد.
- افزایش سن: سالخوردگی دلیل دیگری‌ست که می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به زخم معده شود.
- مصرف دخانیات
- غذای تند
- داشتن بیماری‌های کبدی، ریوی و یا کلیوی
- مصرف زیاد الکل
- علاوه بر موارد بالا استرس را نیز می‌توان به عنوان یکی از عوامل روانی موثر در ایجاد این بیماری معرفی کرد.
عوارض زخم معده
این بیماری علاوه بر علائمی که دارد و مشکلاتی که برای فرد ایجاد می‌کند، ممکن است به معضلاتی دیگر نیز ختم شود. در صورت عدم رسیدگی به این بیماری و تلاش برای رفع و درمان آن، ممکن است بیمار به عوارض زیر دچار شود:
- سوراخ شدن معده
- بافت اسکاری (ایجاد مشکل در بلع غذا به دلیل کوچک شدن حجم معده و دهانه آن)
- خونریزی داخلی
در صورت بروز چنین مسائلی باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و روند درمانتان را آغاز کنید. در صورت مشاهده‌ی این علائم می‌توان گفت که به موارد بالا دچار شده‌اید:
- انقباض شدید در شکم
- مدفوع خونی
- درد بسیار شدید در معده
- احساس گیجی و خفگی
- درد شکم که در صورت راه رفتن شدت بیشتری می‌یابد
آیا زخم معده درمان می‌شود؟
درمان زخم معده به دو روش کلی با جراحی و بدون جراحی تقسیم می‌شود. هر یک از این روش‌ها ویژگی‌ها و مزیت‌های خاص خود را دارند و در مواقع لزوم یکی از آن‌ها انتخاب می‌شوند.
استفاده از داروها و روش بدون جراحی معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که علت بیماری باکتری H.pylori تشخیص داده شود. در این شرایط پزشک با تجویز انواع آنتی‌بیوتیک‌ها نظیر آموکسی‌سیلین، مترونیدازول، تتراسکلین و … درمانتان را آغاز می‌کند. البته در کنار این داروها، داروهایی نظیر پروتون پمت نیز ممکن است برای‌تان تجویز شود. نکته‌ی قابل توجه ادامه‌ی مصرف دارو در طول بازه‌ای‌ست که پزشک مشخص کرده است و عدم رها کردن آن‌ها در صورت مشاهده‌ی علائم اولیه‌ی بهبودی‌ست.
در شرایطی که فرد به مواردی نظیر خونریزی، سوراخ شدن معده، عدم توانایی در خوردن غذا و شرایطی مشابه مبتلا باشد، درمان بیماری به کمک جراحی صورت می‌پذیرد. در جراحی ممکن است کل زخم برداشته شود. همچنین در برخی موارد از قسمتی دیگر از روده بافتی برداشته و روی زخم گذاشته می‌شود. در صورت خونریزی، شریان آن مسدود می‌شود و در صورت لزوم منبع عصبی برای کاهش اسید معده و تولید دوباره آن قطع می‌شود.
درمان خانگی زخم معده
البته شما می‌توانید با مصرف برخی از مواد غذایی به درمان خود کمک کنید. از جمله‌ی این مواد غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مواد غذایی دارای پروبیوتیک: ماست پروبیوتیک، کلم قرمز درون سرکه، پنیر کمی کهنه.
- غلات سبوس‌دار
- سبزی
- عسل
- زردچوبه
- بابونه
- شیرین بیان
با رعایت نکات مهم و تغذیه سالم راه را بر ابتلا به زخم معده ببندید. مصرف غذاهای سالم، حذف دخانیات و ده‌ها نکته‌ی دیگر می‌تواند به شما کمک کند تا هیچ‌گاه درگیر این بیماری نشوید.
در طول درمان خود به موارد منع مصرف برای زخم معده توجه کنید تا روند درمانتان به درستی طی شود. عدم توجه به این مسئله باعث طولانی‌تر شدن دوره‌ی درمان شده و تمدید مصرف داروها می‌تواند بروز عوارض مختلفی همچون حالت تهوع، سردرد، اسهال، سرگیجه و درد شکم را به همراه داشته باشد.