راه درمان نفخ شکم + دلایل ابتلا و نکات مهم
یکی از مسائلی که همه‌ی افرادی تا حدودی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، نفخ شکم است. نفخ شکم یا باد معده ، به دلیل ایجاد گاز در سیستم گوارشی به وجود می‌آید. وجود حجم معینی از این گاز در معده و روده‌ها امری طبیعی‌ست. اما زیاد شدن آن می‌تواند احساس ناخوشایندی را در فرد ایجاد کند .
از طرفی گاز معده تمایل زیادی به آزاد شدن دارد و جلوگیری از این امر می‌تواند برای فرد سخت بوده و لحظات سختی را برای وی رقم بزنید. این درحالی‌ست که در شرایط مختلف افراد امکان آزادسازی این گاز و رها شدن از فشار آن را ندارند. به همین دلیل اطلاع از راه‌های درمان این معضل می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. در این مقاله به بررسی نفخ شکم و روش‌های مختلف درمان آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید .
نفخ شکم چگونه به وجود می‌آید؟
بروز نفخ شکم دلایل مختلفی دارد. همان‌طور که گفته شد وجود بخشی از این گاز در سیستم گوارشی طبیعی‌ست. برای مثال ما در هنگام غذا خوردن کمی گاز را همراه با غذا وارد معده‌مان می‌کنیم. همچنین برخی از غذاها هستند که مصرف آن‌ها باعث ایجاد نفخ در معده می‌شود. (این غذاها را در ادامه معرفی خواهیم کرد.)
علاوه بر این خوراکی‌ها عواملی نظیر مشکلات گوارشی نیز می‌توانند سبب روز این مسئله شوند. همچنین در اغلب بانوان در دروان پریود این مسئله بیشتر به چشم می‌خورد و در برخی موارد بسیار باعث آزار است.
برخی عوامل باعث ایجاد نفخ بیشتر در افراد می‌شوند. این عوامل عبارتند از :
- سیگار کشیدن
- سریع غذا خوردن
- صحبت کردن در هنگام غذا خوردن
- آدامس جویدن
- اضطراب
- خوابیدن بعد از غذا
- سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر
- اسید پایین معده
- خوب نجویدن غذا
- خوردن غذای تند
- پرخوری
- مصرف زیاد الکل
راه‌های درمان نفخ شکم
برای درمان نفخ راه‌های مختلفی پیشنهاد شده است. در این بخش به بررسی این راه‌حل‌ها می‌پردازیم. در حقیقت شما به دو روش کلی «استفاده از داروهای شیمیایی» و «استفاده از مواد ارگانیک» می‌توانید نفخ را رفع کنید.
داروهای ضد نفخ
استفاده از برخی داروها می‌تواند به رفع نفخ سریع کمک کند. این داروها به صورت قرص و شربت در داروخانه‌ها موجودند. در پاسخ به این سوال که برای نفخ معده چه قرصی بخوریم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- یکی از این داروها، قرص «دایمتیکون» است. با مصرف این قرص نفخ معده‌تان به سرعت رفع می‌شود. اما مسئله‌ی موجود، عوارض ناشی از مصرف این قرص است. از جمله‌ی این عوارض می‌توان به سرگیجه، حالت تهوع و سردرد اشاره کرد. به همین دلیل این داروها را به هیچ عنوان بدون تجویز و یا مشورت پزشک مصرف نکنید. چرا که در صورت داشتن آلرژی به آن خطر بیشتری شما را تحریک می‌کند .
- «قطره کارمینت» نیز یک داروی از بین بردن نفخ شکم است. مزیت این دارو استفاده از مواد گیاهی در تولید آن است. ترکیب سه گیاه نعنا، گشنیز و همچنین بادرنجبویه باعث شده است که تاثیر این گیاه بسیار بالا باشد. خوشبختانه این دارو به دلیل گیاهی بودن عوارض جانبی خاصی ندارد. قطره را حتماً به همراه یک نوشیدنی دیگر نظیر آب، آب‌میوه، شیر و یا هر نوشیدنی بدون گاز دیگری مصرف کنید .
شربت‌های گیاهی رفع نفخ معده
یکی از درمان‌های خانگی نفخ، استفاده از برخی شربت‌های مفید در این زمینه است. در ادامه با دو نمونه از این شربت‌ها آشنا می‌شوید:
- شربت زنجبیل و ختمی: در این شربت علاوه بر این دو گیاه می‌توان از عسل نیز استفاده کرد.
- شربت خیار نعناع: مصرف این شربت تاثیر فراوانی در رفع نفخ و مسائل دیگری نظیر دل‌درد، سندروم روده‌ی تحریک‌پذیر و … دارد.
برخی از خوراکی‌هایی که به درمان نفخ کمک می‌کنند
مواد غذایی مختلفی وجود دارند که با مصرف آن‌ها می‌توانید نفخ را از بین ببرید. در حقیقت از بین بردن نفخ شکم در طب سنتی اغلب به کمک انواع گیاهان و عرقیجات صورت می‌گرفته است. در ادامه مهم‌ترین این مواد غذایی را معرفی می‌کنیم.
- شاه‌بلوط هندی : این خوراکی به دلیل خاصیت آنتی‌باکتریالی که دارد در پایین آمدن تولید گاز شکم بسیار موثر است. (این محصول را نباید خام مصرف کنید.)
- برگ نعناع : نعناع یکی از گیاهانی‌ست که در درمان نفخ شکم معجزه می‌کند. برگ این گیاه را می‌توانید دم کنید و بنوشید یا برگ‌های خشک شده‌ی آن را به همراه ماست میل کنید.
- سیر : یکی از مواد غذایی بسیار مفید برای سیستم گوارشی سیر است. خوردن سیر به داشتن سیستم گوارشی سالم و کاهش نفخ کمک می‌کند .
- زنجبیل : یکی از گیاهانی که در طب سنتی به فراوانی برای مسائل مربوط به معده و شکم توصیه شده است زنجبیل است. چای زنجبیل یکی از روش‌های مناسب برای مصرف این گیاه است .
- موز : خوردن موز به دلیل وجود پتاسیم باعث می‌شود میزان مایعات در بدن تنظیم شود. این مسئله تاثیر مستقیمی بر کاهش نفخ و علائم آن دارد .
- شکلات تلخ : اگر به شکلات علاقه دارید سعی کنید استفاده از شکلات تلخ بالای 70 درصد را نیز در لیست خود قرار دهید .
- آناناس : با خوردن آناناس هم از یک میوه‌ی لذیذ لذت ببرید، هم نفخ را درمان کنید .
- مارچوبه : مصرف مارچوبه کمک شایانی به رفع نفخ می‌کند .
دمنوش‌های درمان نفخ شکم
یکی دیگر از راه‌های رفع نفخ شکم، استفاده از دمنوش است. دمنوش‌های مختلفی برای این منظور مفیدند که با مهم‌ترین آن‌ها آشنایتان می‌کنیم :
- دمنوش بابونه : استفاده از دمنوش بابون به رفع مشکلات متعدد گوارشی کمک می‌کند. از جمله‌ی فواید مصرف این دمنوش می‌توان به نفخ معده، التهابات معده، کاهش دردهای شکمی و همچنین زخم معده اشاره کرد .
- دمنوش رازیانه : برای آن‌که نفخ شکم‌تان رفع شود، کافی‌ست از دانه‌ی رازیانه چای تهیه کرده و بنوشید. علاوه بر نفخ معده این نوشیدنی در رفع مسائل مختلف دیگر معده و گوارش نیز مفید است.
- دمنوش بومادران : بومادران کمک بسیاری به هضم غذا می‌کند. در حقیقت می‌توانید این گیاه را علاوه بر دمنوش به عنوان چاشنی غذا نیز به کار ببرید. البته گفتنی‌ست که مصرف این گیاه به شدت برای زنان بارادار و سلامتی جنین خطرناک است .
- دمنوش گلپر : برای درمان بیماری‌هایی نظیر نفخ و یبوست می‌توانید از این دمنوش استفاده کنید. در خصوص این دمنوش نیز باید به منع مصرف آن برای زنان باردار اشاره کنیم .
چگونه از نفخ معده پیشگیری کنیم ؟
پس از بررسی روش‌های درمان نفخ، نوبت به بحث در خصوص پیشگیری از آن می‌رسیم. درست است که این مواد غذایی و دمنوش‌ها کمک می‌کنند تا نفخ را رفع کنیم، اما چه خوب می‌شود با رعایت نکاتی احتمال ابتلا به این مسئله را به حداقل رسانده و یا شاید بتوانیم آن را از بین ببریم.
از بین بردن کامل نفخ شکم ممکن نیست، اما با رعایت برخی نکات می‌توانید این مسئله را به حداقل برسانید. در این زمینه توصیه‌های مختلفی برای ارائه وجود دارند. یکی از این موارد عدم مصرف برخی از مواد غذایی است. با نخوردن این مواد احتمال بروز نفخ را کم کنید. همچنین در ادامه راه‌حل‌های مفید دیگری را برای این معضل ارائه خواهیم کرد .
این مواد غذایی را نخورید
دانستن این نکته که چه غذاهایی باعث نفخ می‌شوند، به ما کمک می‌کند تا با عدم مصرف آن‌ها، دچار نفخ نشویم. اما این غذاها کدامند؟
- نوشیدنی‌های گازدار : مصرف نوشیدنی‌های گازدار نظیر نوشابه و ماءالشعیر یکی از دلایل رایج ایجاد گاز معده است.
- حبوبات کمتری بخورید : حبوبات‌ها به دلیل دارا بودن حجم کربوهیدرات غیرقابل هضم زیاد نقش موثری در ایجاد نفخ دارد.
- لبنیات حاوی لاکتوز
- ادویه زیاد : وجود ادویه به مقدار زیاد در برخی غذاها باعث ایجاد نفخ می‌شود.
- قهوه
- آدامس
عاداتی که از نفخ جلوگیری می‌کنند
توجه به برخی نکات باعث می‌شود احتمال ابتلا به نفخ به شدت در شما کاهش یابد. این نکات را به خاطر بسپارید و سعی کنید آن‌ها را رعایت کنید و توصیه‌های مورد نظر را انجام دهید:
- نزدیک به ساعت خواب شام نخورید
- بلافاصله بعد از غذا دراز نکشید
- در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید
- به آرامی و با حوصله غذا بخورید
- سیگار نکشید
- غذا را خوب بجوید
- گاهی شکم‌تان را ماساژ دهید
- از استرس و اضطراب دوری کنید
- فعالیت بدنی‌تان را بیشتر کنید (پیاده‌روی را فراموش نکنید)
- برای نوشیدن از نی استفاده نکنید
- پرخوری را کنار بگذارید (وعده‌های بیشتر با حجم کم‌تر بخورید)
آیا نفخ معده خطرناک است؟
در پایان به این سوال می‌پردازیم که آیا برای مسئله نفخ معده نیاز است به پزشک مراجعه کنیم؟ پاسخ به این سوال در شرایط خاصی مثبت است. اگر نفخ معده با علائم زیر همراه بود حتماً به پزشک فوق تخصص گوارش مراجعه کنید :
- سوزش سر دل
- خون در مدفوع
- استفراغ
- اسهال
- یبوست